برای بسیاری از ایرانیان، تصمیم به مهاجرت، تحصیل یا سرمایهگذاری در خارج از کشور با بررسی دقیق مقاصد محبوبی چون کانادا و ایالات متحده همراه است. در این میان، درک رابطه پیچیده و پویای میان دلار کانادا و دلار آمریکا از یک موضوع صرفاً اقتصادی فراتر رفته و به یک ضرورت حیاتی برای برنامهریزی مالی تبدیل میشود. نوسانات نرخ برابری این دو ارز میتواند بهطور مستقیم بر هزینه شهریه دانشگاه، ارزش پسانداز ریالی شما پس از تبدیل، و قیمت ملک و مستغلات تأثیر بگذارد.
در این گزارش جامع، ما سفری عمیق را برای تحلیل این دو غول اقتصادی آمریکای شمالی آغاز میکنیم. با معرفی دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره اصلی جهان و دلار کانادا به عنوان یک ارز کالایی قدرتمند، به بررسی تاریخچه ۵۰ ساله نرخ برابری آنها در مقابل یکدیگر و همچنین در برابر ریال ایران خواهیم پرداخت. در ادامه، نیروهای اقتصادی کلیدی که این رابطه را شکل میدهند، از سیاستهای پولی بانکهای مرکزی گرفته تا قیمت جهانی نفت و توافقهای تجاری، به تفصیل شکافته میشوند و چشماندازی از آینده این دو ارز بر اساس پیشبینیهای معتبر ارائه خواهد شد.
تحلیل روندهای تاریخی
تحلیل این جدول سه روایت اقتصادی موازی اما کاملاً متفاوت را آشکار میسازد:
- دوران ثبات نسبی (دهه ۱۹۷۰): پیش از انقلاب اسلامی، ریال ایران از ثبات قابل توجهی برخوردار بود و هر دلار آمریکا حدود ۷۰ ریال معامله میشد. در همان زمان، نرخ برابری دلار کانادا و دلار آمریکا نزدیک به عدد یک در نوسان بود که نشاندهنده قدرت اقتصادی نسبتاً برابر دو کشور همسایه بود.
- نقطه عطف انقلاب و جنگ: انقلاب سال ۱۳۵۷ و پس از جنگ هشت ساله، نقطه آغاز سقوط ارزش ریال بود. در حالی که دلار کانادا و دلار آمریکا به نوسانات چرخهای خود بر اساس سیاستهای اقتصادی داخلی و شرایط جهانی ادامه میدادند، ریال به دلیل بیثباتی سیاسی، هزینههای جنگ و سوءمدیریت اقتصادی وارد یک مسیر نزولی بیبازگشت شد.
- تأثیر قیمت نفت (دهه ۲۰۰۰): دوره طلایی قیمت کالاها در اواسط دهه ۲۰۰۰، قدرت دلار کانادا را به رخ کشید. افزایش سرسامآور قیمت نفت، ارزش دلار کانادا را به شدت تقویت کرد و آن را به سطح برابری با دلار آمریکا و حتی فراتر از آن رساند. این دوره به وضوح نشان میدهد که چگونه یک عامل خارجی (قیمت نفت) میتواند توازن قدرت بین این دو ارز را تغییر دهد.
- عصر تحریمها و سقوط ریال: از سال ۲۰۱۱ به بعد، با تشدید تحریمهای بینالمللی، روند کاهش ارزش ریال شتابی بیسابقه گرفت. این امر باعث شد که هر دو ارز آمریکای شمالی برای ایرانیان به شکل نمایی گرانتر شوند. برای یک ایرانی، هزینه تهیه دلار کانادا نه تنها تحت تأثیر مشکلات داخلی ایران (که ارزش ریال را در برابر دلار آمریکا کاهش میدهد) بلکه تحت تأثیر عوامل خارجی مانند قیمت جهانی نفت (که ارزش دلار کانادا را در برابر دلار آمریکا تغییر میدهد) نیز قرار دارد. این یک «ضربه مضاعف» است که برنامهریزی مالی را برای ایرانیان پیچیدهتر میکند.
